กลอน.ผญา.ภาษาเพลง

กลอน.ผญา.ภาษาเพลง
🎧..หนาวลมที่เรณู..🎹
➖➖➖➖➖➖➖💦
📃..ถิ่นอีสาน ตระการตา ยามมาเที่ยว
แค่ครัังเดียว เกี่ยวใจ ไม่ห่างหาย
วัฒนธรรม ล้ำค่า อย่าทำลาย
รักษาไว้ ให้ลูกหลาน สานสืบไป...

📃..ประเพณี พื้นบ้าน การรำฟ้อน
แต่เก่าก่อน โบราณมา รักษาไว้
พวกหนุ่มๆ รวมตัวกัน เยื้องย่างกราย
ออกรำร่าย อวดสาว คราวมีงาน...

📃..เน้นเอาความ พร้อมเพรียง และท่วงท่า
สื่อภาษา ท่าที ที่กล่าวขาน
เรียกรำ..ฟ้อน ละครไทย..ในตำนาน
ให้สืบสาน ร่วมรักษา มาปรับปรุง...

📃..ปัจจุบัน นั้นเน้นย้ำ รำเป็นคู่
คงไว้อยู่ คู่บัานเมือง อันเรืองรุ่ง
ประเพณี มีค่าล้ำ ให้บำรุง
จิตหมายมุ่ง มาเที่ยวชม สมดั่งใจ...

📃..ปีใหม่ไทย เชิญไป ตอนเดือนห้า
กราบบูชา สักการะ พระยิ่งใหญ่
พระพุทธรูป องค์แสน แม้นหวังใด
น้อมดวงใจ ให้ได้อยู่ เรณูนคร...

🎼🎹🎼🎹🎼🎹🎼🎹🎼🎹

🎤..เรณูนคร ถิ่นนี้ช่างมี มนต์ขลัง
ไดัพบนวลนาง..ดั่งเหมือน ต้องมนต์แน่นิ่ง
น้องนุ่งซิ่นไหม ไวัผมมวย สวยเพริดพริ้ง
พี่รักเจ้าแล้วแท้จริง สาวเวียงพิงค์แห่งแดนอีสาน..🎵

🎤..เราเคยสัมพันธ์ พรอดรัก..เมื่อคราหน้าหนาว
คืนฟ้าสะกาว..เหน็บหนาว..น้ำค้างเหนือนััน
เพราะได้เคียงน้อง ถึงต้องหนาวตาย ไม่หวาดหวั่น
รุ่งรางต้องร้างไกลกัน สุดหวั่นไหว ก่อนลา..🎵

🎤...ผ้าผวยร้อยผืน ไม่ชื่นเหมือนน้องอยู่ใกล้
ดูดอุร้อยไห ไม่คลายหนาวไดั หรอกหนา
ห่างน้อง พี่ต้อง หนาวหนักอุรา
คอยนับวันเวลา..จะกลับมา อบไอรักเก่า..🎵

🎤..เย็นลมเหมันต์ ผ่านผันยิ่งพาสะท้อน
โอน้องบังอร ก่อนนั้น เคยคลอเคียงเจัา
ครัังเที่ยวชมงาน พระธาตุพนม..ยามหน้าหนาว
พี่ยังไม่ลืมนงเยาว์..โอ้..แม่สาว..เรณู...🎶

🎷🎷🎷🎷🎷📻📻📻🎺🎺🎺🎺?🎺

📚..หนาวในกาย..พอทนได้
หนาวในใน..ยั้งบ่อยู่....นางเอ๊ย
สินอนขดคี่คูั..อยู่ไสน้อ.จั่งสิเซา..ล่ะนาง

📚..อุกอั่งเอ้า..เหงาบ่ส่วงในดวงแด
จักสิแวหาไผ..ให้ส่วงหนาวคราวลมตัอง
แนมสายตามาเห็นน้อง..สาวภูไทใจอ้ายสั่น
คือสวรรค์..ดลมาให้พบพ้อ..อยากขอซ้นได้บ่นาง

📚...คนอ้างวัาง..ได้หลงย่างมาแดนสรวง
ดวงผลามาซ่อยซู..สาวเรณูผู้งามแทั
หัวใจแวให้มาเว้า..หลงน้ำเมาเหลัาขัาวหม่า
สาวเวียงพิงค์น้องหล่า..อย่าตั๋วฆ่าให้พี่หลง..เด๊อ

📚..มาเลาะซ้ง..ย้อนหลงฮักสาวภูไท
ไกลหนทาง..ได้ย่างหามาจนพ้อ
ขอนางเจัา เอาหัวใจให้ความฮัก
หนาวคักๆอ้ายนี้แย่..จั่งแวหน้ามาเอ่ยคำ..นี้แล๊ว

📚..อย่าให้ช้ำ..คำบอกขอสัญญา
กราบบูชา..พระธาตุเรณูช่วย
บุญทานล้ำ..ขอมาทำสร้างฮ่วม
อานิสงค์ก่อร่วม..สัมพันธ์ขอดฮ่วมพะไม
ขอให้ได้..ดั่งประสงค์...แน่เด๊อ...สาธุ

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖💦
Cr:
..กวีศิลป์ ถิ่นอุบล @ คนบัานนา ผญาป่วง
เว็บเพจนครพนม..เวียงพิงค์แดนอีสาน

Cr:https://www.facebook.com/KON.HARK.PAUYAR/

ลำเต้ย : สุขใจเมืองอีสาน

ลำเต้ย : สุขใจเมืองอีสาน

ดินแดนแห่งเมืองอีสานๆ
ถึงจะกันดารก็สุขขี
พอใจในที่มีๆ
เราก็สุขดีอยู่แบบสุขใจ
ไม่ต้องใปไหนบ้านเราสุขจริงๆ


เสียงแคนไม่สิ้นมนตราๆ
เสียงลำนั้นหนาดังก้องไปไกล
พวกเรานั้นสุขใจๆ
ไม่ต้องไปไหนบ้านเราสุขจิง
ไม่ต้องวิ่งหาความสุขเลยๆ

ไผบ่เคยมาเที้ยว
เชิญมาเที่ยวมาแหว่
มาเบิ่งแหน่สาละนออีสานนี้
ของดีล้นแหม่นให่ซม
มาเหล่าเบิ่งเมืองบ้าน
อีสานดินดำน้ำสุ่ม
ปลาเป็นกุ่มเป็นก้อน
ดั่งแข้ดอกแกว่งหาง
อีสานเฮาบ่เคยฮ้าง
บ่เคยห่างเหือดหาย
มีแนวดีหลายหลาย
ให้มาชมดอกเมืองบ้าน
ให้มาซมดอกเมืองบ้าน

ประพันธ์ อ้ายจารผญา นามว่า บ่าวจาร
ฝนตกเลยบ่มีหยังเฮ็ดเลยแต่งกลอนลำเต้ยพอกำกานี้ละ 555
ขอบคุณเครดิตภาพมากๆครับ

Cr:fb-สืบสานผญา-ปรัชญาอีสาน

นี่แหละชาวนา

นี่แหละชาวนา

เป็นชาวนา นั้นแสน สุดลำบาก

ทนทุกข์ยาก ตรากตรำ กรำสังขาร

ยามแก่เฒ่า ไร้เงิน มาบำนาญ

เป็นภาระ ลูกหลาน ให้เหนื่อยใจ

เฝ้าปลูกข้าว เลี้ยงคน จนโตมา

ความเมตตา จากคน หามิได้

คิดแล้วท้อ เหนื่อยกาย เหนื่อยหัวใจ

เกิดชาติใหม่ อย่าได้ เป็นชาวนา.

ปลายฝนต้นหนาวและสาวคนรัก

** ปลายฝนต้นหนาวและสาวคนรัก **

ได้ยินเสียงนกแทดร้องข้าวท้องแก่

สายฝนเคยเวียนแวเริ่มห่างหาย

ลมหนาวล่องกอดจูบลูบไล้กาย

หัวใจรักทักทายยามนิทรา

คิดถึงสาวเพื่อนเล่นหลายเดือนก่อน

ทำแง่งอนไม่อยากคบจึงหลบหน้า

เข้าเมืองหลวงหางานทำทิ้งไร่นา

คนแก่อยู่ตามประสาสู้ชีวิต

เบื่อหน้าคนบ้านนอกเธอบอกผ่าน

แล้วซมซานตายดาบหน้าฟ้าลิขิต

ไม่ห่วงใยคนเคยรักเลยสักนิด

นั่งนอนคิดคอยนับวันเธอกลับมา

เย็นสายลมทักทายปลายฝนต้นหนาว

หัวใจจึงแปลบปวดร้าวจวนเจียนบ้า

หวังเพียงเธอไม่ลืมคำสัญญา

เก็บเงินค่าเก็บเกี่ยวข้าวในปีนี้

ค่ำคืนจึงกอดหมอนทนนอนหนาว

รอคอยสาวกลับมาซบอกพี่

คำสัญญาจะแต่งกันช่วงปลายปี

หนาวชีวีหน่วงอุราหนุ่มนาครวญ

Cr:http://oknation.nationtv.tv/blog/Anutip/2013/10/08/entry-1

อณูทิพย์ ธารทอง

ผญาน้ำถ้วม๔๕

ผญาน้ำท่วม ๔๕
น้ำตาไหล น้ำใจหลั่ง โฮมพลังซ่อยกัน
(มหาอุทกภัย กลอน ๑ )

น้ำตาไหลแข่งสายน้ำ กรรมหยังก่อแต่คราวได๋
จั่งพ้อภัยพิบัติหนัก ลากน้ำตาลงมาแก้ม
ได้แต่แนมนำสายน้ำ พัดเงินคำข้าวของผ่าน
จักไม้ท่อน เฮือนชาน แป้นกระดานเต็มพื้น ผืนน้ำล้นเอ่อไหล
หลากมาแฮงเกินห้ามได้ ไหลเร็วหลั่งทั่งคือสูน
บวกแล้วคูณเพิ่มขยาย กว้างออกไปบ่มีช้า
เต็มสายตาฮอบขวาซ้าย แนมทางได๋ขาวจ่านพ่าน
ตกใจสั่นขวัญสายธาร มาประชันกับขวัญข้อย บ่มีน้อยไปกว่ากัน
แม่นสิขุดเอาดินกั้น ดันทรายใส่กระสอบปิด
ก่อปูนอิฐกะยังพัง ทะลักหลัง ทางหน้าโค้ง
คือแม่คงคาเคียด เบียดเข้ามาถาโถมใส่
แม่นสิปิดป่องได๋ สูงปานได๋ก่อห้าม กำลังน้ำกะไล่พัง
บ้านบ่สนคนผู้สร้าง ฮื้อ ออกอย่างบ่รอไผ
ปูกไว้หลายปีเดือนทำ น้ำพัดมาบ่โดนสิ้น
ปลูกกับดินไว้สองชั้น ทางใต้ดันคันไดไต่
ขึ้นชั้นสองน้ำยังไล่ เหมิดบ่อนไปปีนขึ้นค้าง หลังคาบ้านเหลือบ่อนเดียว
น้ำกะยังไหลเขี่ยว เทียวบอกว่าพากันหนี...สาเด้อ
ให้นาทีชีวิตคน ยังหลูโตนถ้าคนซ้วน
สิ่งของมวลสะสมไว้ ทรัพย์สินในสถานที่
ของทุกอย่างเหมิดชีวี แม่วารีพัดจากบ้าน เหมิดคำต้านแต่ตะลึง
คันสิถามตำก้นบึ้ง คงถึงที่เหมิดทางฝืน
น้ำเอาคืนเฮาเฮ็ดเขา เอาเปรียบมาแต่ครากี้
ถึงนาทีเฮ็ดคืนบ้าง อัดพลังบ่ยั้งท่า
นับเงินผลาญแสนล้านค่า กับราคาฆ่าป่าไม้ ในไพรกว้างบ่ห่วงเขา
คิดเถิงจุดเพื่อหยุดเศร้า แม่นเฮาทุกข์น้ำไล่หนี
หากชีวียังคงไหล ลมหายใจสัญจรค้ำ
เสียเงินคำทำใจนิ่ง ลมดันคีงยังตีงต่อ
ถือว่ากรรมเฮาเคยก่อ เคราะห์แต่ของมองโตบ้าง หาทางตั้งตนต่อไป
เอาชีวิตมารอดได้ ปานเกิดใหม่ไผมีหยัง
ต่างก็มาขวนขวายหา ในโลกานี้ทั้งสิ้น
อยู่กับดินซินกับน้ำ ยามตัดเขาเข้าในป่า
เลิกปานได๋ก็ดั้นฝ่า อายุหลายร้อยปีพ้น ความอยากล้นหม่นใส่เงิน
แม่นใบไม้สิเอิ้น ลมเตินพัดอย่าตัดสีน
เฮาก็ขีนตัดออกมา จนรุกขาบ่ยังค้าง
เวลาพังดังลั่นไห้ ก้องทั่วไพรน้ำตาชุ่ม
ลากลงมาหลายกลุ่ม หลายปีซุมมนุษย์ฮ้าย ได้ทำร้ายต่อพนา
บัดนี้เขาบอกสู่หน้า จำไว้อย่าทำลายกัน
น้ำพัดพาลโกลาหล ให้หมู่คนยากวายวุ่น
หากยังบุญได้เคยค้ำ ความดีนำหนุนเลี้ยงหล่อ
น้ำใจไหลบ่ชะลอ พอแต่ฮู้ข่าวได้ คนมือไม้ไปซ่อยแฮง
ส่งข้าวสารอาหารแห้ง เงินคำแบ่งจัดแจงหมอน
มอบอาภรณ์ผ้าห่มผืน ให้ค่อยฝืนยืนวันมื้อ
อดทนถือสติไว้ เบิ่งกันไปตามหน้าที่
คนไทยฮักสามัคคี ความปราณียามทุกข์ท้อน มาไหลข่อนบ่อนเบิ่งงาม
น้ำใจทวนกว่ามวลน้ำ ทุกชั้นส่ำหล่ำแลเหลียว
สัญจรเทียวไปซ่อยเหลือ เอื้ออาทรป้อนเย็นยื่น
ยากก็บืนยืนหยัดไว้ แม่นเสียใจไปหน้าต่อ
คนหนึ่งพาย คนหนึ่งถ่อ งามใจขอยอย้อง มองแล้วประทับตา
ยามโศกเศร้าคราวพ้อหน้า ซ่อยกันฝ่ายามวิกฤติ
เป็นจริตคนดีเชิญ เอิ้นว่ามาเด้อคราวนี้
บุญเฮามีได้เกิดซ้น เป็นคนไทยให้มาฮ่วม
น้ำใจก่อพลังรวม ให้ข่วมกายสายน้ำคลั่ง รวมใจกั้งเป็นฮ่มกัน... พี่น้องไทยเอ้ย ฯ

แม้น้ำท่วมยิ่งใหญ่ ยังเห็นน้ำใจล้นนที
จ.เขมจิตต์ 

๑๒ ตุลาคม ๒๕๕๔
(วันมหาปวารณา)

บทกวีร้อยลีลา_พลังธรรมชาติ

บทกวีร้อยลีลา_พลังธรรมชาติ

เส้นทางไหลของน้ำ ลาดส่งลงเนิน
ภูดอยผา ป่าเขาสูงค้อย
คันฮูน้อย ทางไปแน่นอั่ง
ไหลหลั่งล้น จนแตกมุ่นพัง

ปีก่อนครั้ง ฟากฝั่งเมืองลาว
แขวงเชียงขวาง เขื่อนพังเพม้าง
ทางคน-น้ำ ตามกันฟ้าวแล่น
แสนหลีกพ้น ไหลจ้นหลั่งนอง

ปีนี้ต้อง สองตื่มตามมา
ชลนาไหล ทั่วไปสูญสิ้น
คูคันน้ำ เพพังแตกฮั่ว
เกินยับยั้ง แฮงน้ำเซาะใน

ดนแต่ได้ ไซเซาะเจาะกิน
ดินในสัน ทุกวันแลงเช้า
หลายปีเข้า กัดเอาจนฮั่ว
กว่าสิฮู้ ฮูน้ำผ่านซึม

พังแตกตึ้ม น้ำถั่งถาโถม
โฮมลงฮู หลั่งพรูอัดอั้น
รวมกันเข้า ดันเอาฮอยฮั่ว
พังแตกม้าง สองข้างมุ่นมี

ธรรมชาตินี้ ยากที่ขัดขืน
ฝืนเก็บกัก อย่าหนักเกินต้าน
คานคันน้ำ ตามนากล้าหว่าน
ป้านลัดไว้ ยังได้มุ่นพัง

ฐานยับยั้ง ตั้งก่อคันคู
ปิดประตูทางไหล ใหญ่สูงขวางกั้น
วันคืนเคลื่อน ปีเดือนพ้นผ่าน
ฤดูกาลเปลี่ยนมื้อ คือกายเจ้าแก่ชรา

ฝนจากฟ้า น้ำบ่าถาโถม
โฮมลงมา บ่มีหยุดยั้ง
ขังเอาไว้ ทางไปบ่ปล่อย
ฮูแค่น้อย แฮงน้ำมากมี

คำกลอนชี้ เพียงส่องมองเห็น
เป็นแนวทาง อย่าขวางแฮงน้ำ
โมโหฮ้าย คือไฟไหม้ป่า
อย่าไปขวางผีกเว้น เป็นแท้ดั่งกัน

วันนี้ได้ เคราะห์ใหญ่สูญเสีย
สายวารี พัดพาเพม้าง
เสียงโฮฮ้อง ฟูมฟายไห้สั่น
ญาติพี่น้อง ไกลข้างห่างหนี

กรรมเก่ากี้ ผีห่าแนวใด
มาตามติด หนึ่งสองปีซ้อน
วอนทวยเทพ อินทร์พรหมหลิงหล่ำ
ปัดเคราะห์กรรมผ่านพ้น สุขล้นส่งพร

ภาพสะท้อน เป็นสื่อความหมาย
บรรยายกลอน ฮ่ำฮอนแลงเช้า
หัวใจเศร้า เอาคำฝากส่ง
จิตพะวงพี่น้อง โฮฮ้องป่วยใจ

ขอให้ได้ พ้นผ่านเร็ววัน..
ปันแฮงใจ ทั่วไทยโฮมตุ้ม
กุมมือไว้ กำลังใจบอกต่อ
ขอพี่น้อง ยืนสู้ต่อไป..
ส่งใจให้ทุกวัน...สู้ สู้ เด๊อ

#ขอเป็นกำลังใจให้พี่น้องสปป_ลาว

CR: กวีศิลป์ ถิ่นอุบล สฤษดิ์ พึ่งบารมี
๒๖ กรกฎาคม ๒๕๖๑ พฤหัสบดี ๐๗.๒๐ น.

ผญา อดทนสู้งาน

พี่น้องเอย……คนจนนี้อดทนอย่าได้บ่น แม่นสิทุกข์มากล้น กะทนไว้อย่าสิไล
ถึงสิทุกข์ยากไร้ ก็ต้องค่อยอดทน แม่นสิเป็นคนจน ก็อย่ามีความคร้าน
อย่าสิมีความย้าน การงานน้อยใหญ่ หนักกะเฮ็ดได๋เบากะเฮ็ดได๋ ใจนั่นต้องค่อยทน
อย่าสิคร้านลื่นล้น จนว่าบ่เอ็ดหยัง วังแต่ทางขอทาน อย่างเดียวบ่เป็นก้าว
เฮาต้องไววาฟ้าว ขยันงานการก่อ อย่าสิได้ย่อท้อ ขอสู้ต่อไป
งานหนักเบากะได๋ ว่าตั้งแต่มันมี ให้ยินดีหาทำ ส่ำใดบ่มีย้าน
จนท่อใด๋แห่งคร้าน งานบ่มีเหลียวหล่ำ ทุกข์ท่อใด๋แห่งซ้ำ มันระกำใจแท้นอ…อ้ายน้องเอย
สบายดียามมื้อเช้าครับผม เช้าวันหยุดกะคือสิสบายอยู่ละเนาะครับ อิอิ

@บ่าวอุดรคนโก้

คำผญา ปรัชญาภาษาอีสาน

คำผญา ปรัชญาภาษาอีสาน

ผญาคำสอนใจ
1. คันได้กินลาบซิ้นอย่าลืมแจ่วแพวผัก ได้กินพาเงินพาคำอย่าลืมกระเบียนฮ้าง
2. คันเจ้าได้อยู่ยอดฟ้าผาสาทประดับมุข อย่า ได้ลืมเฮียมทุกข์ผู้ขี่ควายคอนกล้า
3. คันเจ้าได้ขี่ซ้างกั้งฮ่มเป็นพระยา อย่าได้ลืมคนทุกข์ผู้ขี่ควายคอนกล้า
4. คันเจ้าได้ขี่ซ้างกั้งฮ่มสัปทน อย่า ได้ลืมคนจนผู้แห่นำตีนซ้าง
แปล ถ้าได้ดิบได้ดีหรือได้เป็นใหญ่แล้วก็ อย่าได้ลืมผู้คนรอบข้าง
5. เกลี้ยงปากทางไหทางในเป็นปลาแดก เกลี้ยงปากบั้งขังข้อปากกะทอ
6. เกลี้ยงฮอดใบ ใส ฮอดลูก
เกลี้ยง ฮอดเข้าปลูก เกลี้ยง ฮอดเข้าปัดลาน
7. กาบ่มักท่าน้ำสมุทรหลวงกะบ่ว่า กาบ่มักท่าน้ำกะตามถ้อนช่างกา
8. กินแกงแข้คางกะแจปากบ่ลั่น กิน กะท้างคางกระด้างปากบ่เป็นชั้นบ้อ
9. เก้าสิฆ่าสิบสิฆ่าให้เอาแก่นคะยูงตี อย่า ได้เอาบาลีต่อยตีตางฆ้อน
แปล จะฆ่าให้ตายก็ฟาดด้วยไม้ เนื้อแข็ง อย่าตีด้วยความรู้เลย
10. เก้าสิฆ่าสิบสิฆ่าให้เอาแก่นคะยูงตี มา ซ่างเอาหัวใจตีเน่านูมในเนื้อ
ตาย กะบ่ตายแท้พอทรงวิบาก อยากกะ กินบ่ได้คาแค้นคั่งทวง
ขอให้หาหมอส้องทำขวัญให้ แน่ จั่งสิหายพยาธิฮ้ายคายส้องบ่ ให้เสีย
แปล จะฆ่าให้ตายก็ฟาดด้วยไม้เนื้อแข็ง อย่าตีด้วยความรักความสงสารเลย

11. ใจประสงค์สร้าง กลาง ดงกะว่าท่ง ใจขี้คร้าน กลางบ้านกะว่าดง
แปล ถ้าใจสู้ (ขยัน) อยู่กลางป่าดง ก็เหมือนกลางทุ่ง ถ้าเกียจคร้านแม้อยู่กลางหมู่บ้านก็เหมือนในกลางป่า
12. ใจบ่โสดาด้วยเว้าแม่นกะเป็นผิด ใจบ่โสดาดอมเว้าดีกะเป็นฮ้าย
แปล แม้นไม่สบอารมณแล้วจะพูด อย่างไรก็ไม่มีทางถูกใจได้
13. ตีเจ็บแล้วแสนสิออยกะปานด่า แม่น ว่าเว้าจ้อยจ้อยกะปานไม้แดกตา
แปล เมื่อถูกตีเจ็บแล้วจะ ปลอบประโลมปานใดก็ไม่หายเจ็บ
14. อย่าสุไลเสียถิ้ม พงษ์พันธุ์ พี่น้องเก่า อย่าสุละ เผ่าเซื้อ ไป ย่องผู้อื่นดี
แปล อย่าได้ลืมญาติพี่น้องของตัวเอง ไปยกย่องว่าผู้อื่นดีกว่า
15. เชื้อชาติแฮ้ง เหม็นสาบกันเอง ปูสอนปู ให้ย่างตรง ห่อนฤสิทำได้
แปล ตัวอย่างที่เลวหรือจะทำ ให้ผู้อื่นทำดีได้
16. หญิงฮูปฮ้าย ครอง วัตรพางาม ชายฮูบทราม วิชาพาฮุ่ง
แปล หญิงแม้รูปชั่ว แต่จริยาวัตรทำให้งดงามได้ ชายแม้รูปทราม วิชาติดตัวก็ส่งให้เจริญรุ่งเรืองได้
17. ความตายนี้แขวนคอทุกบาดย่าง ไผก็แขวนอ้อนต้อนเสมอด้ามดังเดียว
แปล ความ ตาย ติดตามเหมือนเงาตามตัว ไม่มีผู้ใดหลุดพ้น
18. ไปหาพระให้เอาของไปถวาย ไปหานายให้เอาของไปต้อน
19. เดินทางบ่อสุดเส้น อย่าถอยหลังให้เขาเหยียบ
ตายขอให้ตายหน้า พุ้น เขาสิเอิ้นว่าหาญ
แปล นักสู้ต้องสู้ไม่ถอยให้ตายอย่างวีรบุรุษ
20. คนผู้มีความฮู้ ซูซีเฮ็ดบ่แหม่น
ความฮู้มี ท่อแผ่นฟ้า เป็น บ้าท่อแผ่นดิน
แปล มีความรู้ท่วมหัวแต่เอาตัวไม่รอด
คำผญา ปรัชญาภาษาอีสาน คำสอนเตือนใจ ให้กำลังใจ สู้ชีวิต

21. ให้เจ้าคอยเพียรสร้าง เสมอแตนแปงซ่อ
ให้สร้างก่อสืบไว้ เสมอเผิ้งสืบฮัง
แปล ให้ขยันสร้างตัวเหมือนผึ้งสร้างรัง
22. การงานนี้ อุปสรรคแสนหมู่
เกิดเป็น คนต้องสู้ อย่าถอยร่นหลีกหนี
แปล เกิดเป็นคนต้องหนักเอาเบาสู้
23. บุญ บุญนี้บ่แหม่นของแบ่งได้ ปันแจกกันแหล่ว
บ่อห่อน แยกออกได้ คือ ไม้ผ่ากลาง
คือจั่งเฮากินข้าว เฮากินเฮาอิ่ม
บ่แหม่นไป อิ่มท้อง เขาพุ้นผู้บ่กิน
แปล บุญ ผู้ใดสร้างผู้นั้นได้รับ ไม่สามารถแบ่งปันได้เหมือนสิ่งของ เหมือนข้าวผู้ใดกินผู้นันอิ่ม
24. ไผผู้เฮียนฮ่ำฮู้ วิชาปราชญ์ทางใด
ก็ให้มีใจ จด เผิ่งวิชาที่ตนฮู้
แปล เรียนรู้ให้เชี่ยวชาญเป็นวิชาเลี้ยงตัว
25. ขอให้อดสาสู้ เพียรไปให้ถืกป่อง
คุณ อาจารย์ยกใส่เกล้า คนิงไว้อย่าสิลืม
แปล อดทนสู้ในสิ่งที่ถูกต้อง ยกย่องคุณอาจารย์
26. ให้เจ้าเอาความฮู้ หากินในทางชอบ
ความฮู้มีอยู่แล้ว กินได้ชั่วชีวัง
แปล มีความรู้อยู่กับตัวหากินอย่างสุจริตได้ ชั่วชีวิต
27. คันว่าได้ดีแล้ว อย่าลืมคุณพ่อแม่
เผิ่นหาก เลี้ยงแต่น้อย ถนอมให้ใหญ่สูง
แปล ได้ดีแล้วอย่าลืมบุพการี
28. ตกกะเทินว่าได้เฮียนแล้ว สิเฮียนเหมิดสู่ซ่อง
เฮียนให้ เผิ่นได้ย่อง เหมิดถ้วนคู่สู่แนว
แปล มีโอกาสได้เรียนแล้วต้องเรียนให้รู้จริง ทุกอย่าง
29. ตกกะเทินว่าได้สู้ บ่ถอยหลังให้เขาว่า
นับแต่มื้อสิก้าว ไปหน้าบ่ถอย
แปล เมื่อได้สู้แล้วไม่มีถอยให้ใครดูถูกได้
30. ฝนตกยังฮู้เอื้อน นอนกลางคืนยังฮู้ตื่น
ความทุกข์ ยังฮู้เตื้อง มี ขึ้นเมื่อลุน
แปล ฝนตกยังซาได้ นอนหลับยังรู้ตื่น ความทุกข์ก็มีโอกาสกลายเป็นสุขในวันข้างหน้า (ถ้าพยายาม)
คำผญา ปรัชญาภาษาอีสาน คำสอนเตือนใจ

31. คำสอนพ่อแม่นี้หนักเกิ่งธรณี ผู้ใดยำเยงนบหากสิดีเมือหน้า
แปล ผู้ใดเคารพคำสั่งสอนพ่อแม่จะเจริญก้าวหน้า
32. ยามยังน้อยให้หมั่นฮู้เฮียนคุณ บุญเฮามีสิยศสูงเพียงฟ้า
แปล ตอนนี้เรายังเด็กควรตั้งใจเรียนเข้าไว้
33. ได้ขึ้นเฮือแล้ว อย่าลืมแพป้องไม้ไผ่
ได้เป็นใหญ่แล้ว อย่าลืมข้าผู้พลอย
34. ชาติที่เงินคำแก้ว มันบ่แหม่นของไผ
ผู้ใดมีใจเพียร หากสิหลงหลอนพ้อ
35. ไผผู้มัวเมาคร้าน การงานตั้งต่อ
บ่มีวันสิพบพ้อ เงินล้านค่าแพง
36. ชื่อว่าโลกีย์กว้างเมืองคนมันบ่เที่ยง มัน หากเงี่ยงซ่อยง่อยคือค่อยตลิ่งของ
ลาง เทื่อแนวเด็กน้อยสอนคนหัวด่อน ลางเทื่อลุกไพร่บ้าน สอนท้าวพ่อพญา ก็มี
แปล โลกนี้ไม่เที่ยงหนอ วันนี้ลูกหลานอาจสอนพ่อแม่ พ่อเมืองยังต้องเชื่อชาวบ้าน
37. ชื่อว่าแนวเด็กน้อย ตา กอความคึดหม่อ
ได้กอขอข้อหล่อ ความเว้าผัดอยู่ดาว
38. เด็กน้อยมีความฮู้สองสามความมันก็อ่ง ผู้ใหญ่ฮู้ตั้งล้านก็อำไว้บ่ค่อยไข
แปล ความ รู้มีเพียงน้อยนิด อย่าหยิ่งผยองอวดรู้
39. ชื่อว่าแนวความเว้าของคนมันเกินง่าย
ได้เทิงหงายและคว่ำความเว้าบ่อยู่ความ
เขา ฮักเขาก็ย่อง เขาซังเขาก็ว่า

คือดั่ง บักเค้าเม้า หมาเฒ่าเห่าแต่เขา
คันเฮาทำดีแล้ว เขา ซังก็ตามซ่าง
คันเฮาเฮ็ดแม่นแล้ว หยันหย่อก็ซ่างเขา
เขาสิพากันท้วง ทั้ง เมืองก็บ่เงี่ยง
เขาสิติทั้งค่าย ขายหน้าก็บ่อาย
40. ขุดดินดั้นประสงค์หาแต่บ่อนกิ่ว แนวสิ่วไม้ประสงค์ไง้แต่บ่อนบาง

ผญาคำสอนข้างต้น เป็นภูมิปัญญาของปราชญ์อีสานได้ถ่ายทอดไว้ บ้านมหาหยิบยกมาเพื่อสืบสานให้คงอยู่ต่อไป มิได้เพื่อการค้าแต่อย่างใด

การเดินทางชีวิต

"ช่วงหนึ่งในการเดินทางของชีวิต อาจจะดูมืดมิดไร้จุดหมายไปบ้าง 
ถึงจะไกลแค่ไหนกับระยะทาง ก็ไม่เคยคิดจะปล่อยวางทิ้งมันไป 
บางทีก็ต้องอยู่อย่างเหงา-เหงา บางทีก็เศร้า-เศร้า อยากจะร้องไห้ 
บางครั้งความสุขเข้ามาแล้วก็จากไป ไม่เคยเห็นมีอะไรที่แน่นอน.." 
นี่แหละ..คือ "ชีวิต"